تاثیرات سفر رئیسی به سوریه بر تحولات آتی منطقه

به گزارش ایسنا، سید ابراهیم رئیسی، چهارشنبه هفته گذشته در راس یک هیات عالی رتبه سیاسی، دفاعی و تجاری در پی دعوت بشار اسد رییس‌جمهور سوریه به دمشق سفر کرد و ضمن دیدار با تعدادی از مقامات رسمی  این کشور عربی و اسلامی با جمعی از رهبران و فرماندهان مقاومت اسلامی و اندیشمندان فلسطین و همچنین هیاتی از حزب‌الله لبنان به صورت جداگانه دیدار و رایزنی کرد.

در این دیدارها، رییس جمهور ایران، بار دیگر حمایت صریح خود را از جریان مقاومت فلسطین و لبنان اعلام کرد و بر این موضوع تاکید کرد که تحولات در منطقه به نفع جریان مقاومت و جهان اسلام در حال رقم خوردن است.

 در واقع با توجه به این دو دیدار و محتوای منتشر شده از آنها  باید به این نکته توجه داشت که یکی از دستور کارهای این سفر که بعد از ۱۳ سال انجام شد، ارسال این پیام بود که ایران در پیشبرد اهداف و منافع ملی خود در منطقه  به حمایت هایش از جریان مقاومت به عنوان یکی از بازوان مهمش در غرب آسیا ادامه خواهد داد و در نگاه استراتژیک ایران به تحولات آتی منطقه ، جریان مقاومت فلسطینی، لبنانی و سوری از نقش ویژه ای برخوردار هستند، از دیگر سو این پیام نیز به صهیونیست‌ها که در مدت اخیر از انجام این سفر ابراز نگرانی کرده بودند، منتقل شد که یکی از خطوط قرمز تهران در بحث حمایت از کشورهای همسوی خود در منطقه، حمایت از تمامیت ارضی آن‌ها است چنان که در بیانیه مشترک ایران و سوریه در پایان این سفر، دو کشور ادامه اشغال جولان سوریه توسط اسراییل و هم‌چنین اقدامات رژیم صهیونیستی از جمله تصمیم به الحاق جولان را محکوم کردند، آنها هم‌چنین تصمیم دولت آمریکا در به‌ رسمیت شناختن الحاق جولان که نقض آشکار اصول سازمان ملل‌متحد می‌باشد را به‌شدت محکوم کردند.

در راستای تاکید ایران بر حمایت ارضی سوریه، مقامات تهران در این سفر هرگونه حضور غیرقانونی نیروهای نظامی در اراضی جمهوری عربی سوریه  را اشغالگری نامیدند و بر ضرورت پایان آن که ناقض حاکمیت ملی جمهوری عربی سوریه و تمامیت ارضی آن  است، تأکید کردند، آنها  همچنین اقدامات آمریکا در سرقت منابع طبیعی جمهوری عربی سوریه را قویاً محکوم کرده و خواستار واکنش قاطعانه جامعه بین‌المللی جهت توقف این قبیل اقدامات شدند.

به گزارش ایسنا، یکی دیگر از مهم ترین پیام های این سفر علنی و از پیش اعلام شده این بود که از نگاه تهران به عنوان یکی از شرکای راهبردی دمشق در طول چند دهه اخیر، طرح حذف دولت بشار اسداز قدرت که از سال ۲۰۱۱ در پی وقوع بحران داخلی در این کشور کلید خورد و با حمایت کشورهایی چون ترکیه، عربستان و قطر همراه شد، نه تنها شکست خورده است بلکه اکنون شرایط به گونه‌ای شده که برخی از  این کشورها به دنبال عادی سازی روابط با دمشق و آغاز مجدد فعالیت‌های دیپلماتیک خود در سوریه هستند و به گفته روزنامه انگلیسی فایننشنال تایمز، سفر رئیسی به دمشق نمایش قدرت برای انتقال این پیام است “که ما توانستیم اسد را در قدرت نگه داریم و قصد داریم حضور پررنگ در منطقه را حفظ کنیم و ایران می‌خواهد در دوران صلح هم در سوریه دست بالا داشته باشد.”

روابط تهران و دمشق، حتی در دوره‌های سخت و دشوار هم با وجود طوفان‌های شدید سیاسی و امنیتی در منطقه خاورمیانه، روابط با ثبات و پایداری بوده‌ است و تغییرات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بسیار، نتوانسته بر روابط راهبردی دو کشور تاثیر بگذارد و اکنون که سوریه وارد یک ثبات نسبی شده است، ایران در تلاش است که روابط دو کشور محدود به همکاری‌های سیاسی و امنیتی نباشد و در جریان گسترش همکاری های اقتصادی دو کشور  در بازار سوریه و همچنین روند بازسازی این کشور نقش جدی داشته باشد و از رقبای منطقه ای خود در این زمینه از جمله ترکیه و امارات عقب نماند.

 در همین راستا در جریان سفر رییس‌جمهور ایران به سوریه، برنامه جامع همکاری‌های راهبردی و بلندمدت جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه و ۱۴ سند همکاری دیگر در حوزه‌های همکاری‌های تجاری، نفت‌ و انرژی، فنی-مهندسی، مسکن، حمل و نقل ریلی‌ و هوایی، مناطق آزاد و بخش خصوصی، ارتباطات و فناوری‌ و زلزله و امدادرسانی و تسهیل امور زیارتی به امضای روسای جمهور و مقامات عالی دو کشور رسید.

 به اعتقاد مقامات تهران و سوریه امضای برنامه جامع همکاری‌های راهبردی و بلندمدت جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه و اجرایی شدن آن‌ها می‌تواند آغازگر فصل جدیدی در روابط دوستانه و راهبردی دو کشور باشد.

در راستای عزم تهران و دمشق  برای گسترش روابط اقتصادی دو کشور، رئیس دولت سیزدهم در جریان دیدار مشترک با تجار و بارزگانان ایرانی و سوری از صدور ضمانت‌نامه مناقصات برای فعالان اقتصادی در خارج از کشور و تشکیل دفاتر بازرگانی بین ایران و سوریه خبر داد و از تجار ایرانی و سوری خواست که قراردادهای تجاری بین دو کشور را عملیاتی کنند.

دو کشور ایران و سوریه هر دو به دلیل نوع نگاه و موضع‌گیری خود در مورد نظم موجود در عرصه بین‌المللی  و مخالفت خود با یکجانبه‌گری آمریکا مورد تحریم‌های یک طرفه واشنگتن  و برخی از کشوهای اروپایی قرار دارند. در همین چارچوب برخی از تحلیلگران نزدیک به این دو کشور و جریان مقاومت  معتقد هستند که این دو کشور به همراه تعدادی از کشورهایی که مورد تحریم قرار گرفته از جمله دولت روسیه، می‌توانند با تشکیل ائتلافی ضد تحریم، این تهدید را به فرصت تبدیل کنند و با همکاری یکدیگر ضمن تلاش برای لغوتحریم ها، اقدام به خنثی سازی نسبی  آنها تا زمان لغو کنند.

از نکات قالب توجه در تحلیل‌ها و اظهار نظرها در مورد این سفر می‌توان به موضوع تاثیر مثبت برقراری روابط ایران و عریستان  بر روابط سوریه با کشورهای عربی از جمله ریاض اشاره کرد. چنان که به اعتقاد تحلیلگران تصمیم تهران و ریاض بر ای از سرگیری روابط، به دومینویی تبدیل شده که بسیاری از تحولات در منطقه را درنوردیده است و ایران تلاش دارد که از ظرفیت به وجود آمده در پی این تحولات و قدرت منطقه‌ای خود برای بهبود روابط سوریه با کشورهای منطقه و تسریع روند عضویت دمشق در اتحادیه عرب استفاده کند و به نظر می‌رسد یکی از محورهای مورد توجه مقامات دو کشور در جریان این سفر، این موضوع بوده است.

 به نظر می‌آید که در آینده نزدیک از تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم منطقه‌ای این سفر در حوزه‌های سیاسی،اقتصادی و امنیتی این سفر بیشتر خواهیم شنید و نباید اثرات این سفر را محدود به روابط دو جانبه ایران و سوریه دانست که شاید همان طور که اشاره شد عینی‌ترین تاثیر منطقه‌ای این سفر در حوزه سیاسی، خروج بیشتر سوریه از انزوای منطقه‌ای و ایجاد سرعت بیشتر در گسترش روابط این کشور با کشورهای همسایه خود از جمله ترکیه و رفع برخی از موارد اختلافی بین دو کشور باشد چنان که بر اساس آخرین اخبار منتشر شده قرار است برای اولین بار بعد از بحران داخلی سوریه نشست چهارجانبه وزیران امور خارجه ایران، روسیه، ترکیه و سوریه روز دهم ماه مه (چهارشنبه ۲۰ اردیبهشت‌ماه) در مسکو برگزار  شود.

انتهای پیام