پیش‌بینی فرآیند متفاوت برای سفرهای برنامه‌ریزی شده به مشهد/ طراحی المان‌های نوروزی با دید هنری

حسین باغ گلی با حضور در تحریریه ایسنا اظهار کرد: در خصوص پروژه استقبال از بهار دستگاه‌های مختلف و متنوعی در شهر علاوه بر شهرداری فعال هستند، اما ویترین کار شهری در حوزه شهرداری تعریف شده است و در مواردی به دلیل کمبودهایی که در برخی دستگاه‌های متولی دیگر وجود دارد، سهم شهرداری به آرامی افزایش یافته و امروز این ارگان یکی از سازمان‌های جدی در مباحث مربوط به آماده‌سازی شهر برای بهار است.

وی ادامه داد: شهرداری در ۳ حوزه  شهرتکانی شامل زیباسازی عمومی، رفت و روب مطلوب و شهرآرایی و زیباسازی شهر با المان‌ها و اقدامات تصویری و بصری برنامه‌هایی برای عموم مجاورین و زائران تدارک دیده است.

معاون شهردار و رئیس سازمان اجتماعی فرهنگی شهرداری مشهد با معرفی آذین‌بندی به عنوان دیگر موضوع شهرآرایی، بیان کرد: آذین‌بندی شهری شامل دو بخش آذین‌بندی عمومی برای زیبایی‌سازی و تولید المان‌های مفهومی است. مشهد سرمایه‌ای ۱۴ ساله در حوزه تولید المان‌ها و آذین‌بندی شهری دارد و این سرمایه عظیم که با تلاش گروه‌های مختلف در سالیان گذشته حاصل شده، باعث افتخار ماست. به این ترتیب با نگاه انتقادی به این سیر تحولی این امکان را داریم که نقاطی را که می‌تواند با عنوان نقاط جدید باشد، چه چیزهایی است و ما چطور باید با آن مواجه شویم.

وی ادامه داد: طی مطالعاتی که انجام شد و با توجه به بودجه‌ای که در اختیار داریم در هر سال حدود ۳۰ المان تولید می‌شود و هنگام نصب در شهر دیده شدن آن‌ها توسط شهروندان با چالش‌های جدی مواجه می‌شود، چراکه بسیاری از خیابان‌ها گذرگاه‌های شهروندان نیستند. سال گذشته به این جمع‌بندی رسیدیم که اگر در کنار المان‌ها رویدادی رخ ندهد، درگیرسازی شهروندان با المان‌ها نیز خیلی اتفاق نیفتاده است.

باغ‌گلی اضافه کرد: بنابراین امسال در سطح شهر شاهد نمایش برخی المان سبک خواهیم بود. البته المان‌های کلیدی‌ و تعاملی‌ در ۴ پهنه شهری از جمله میدان جانباز، کوهسنگی، پارک امت و رودپارک نصب خواهند شد که شهروندان را برای بازدید از این المان‌ها فراخوان خواهیم کرد. علاوه بر آن هر کدام از المان‌ها موضوعی را به خود اختصاص می‌دهند، به عنوان مثال برای منطقه کوهسنگی با توجه به تقارن ایام نوروز و ماه مبارک رمضان المان‌های نوری طراحی شده است. همچنین المان‌های نوری نسبت به سال‌های گذشته در سطح شهر افزایش یافته است، زیرا برآوردمان این است که زیست شبانه در ایام ماه مبارک رمضان افزایش می‌یابد.

معاون شهردار و رئیس سازمان اجتماعی فرهنگی شهرداری مشهد بیان کرد: پهنه میدان جانباز به صورت اختصاصی برای کودکان فراهم شده است که در آن آشنایی با گونه‌های مختلف زیستی که در معرض انقراض و نیازمند توجه هستند، صورت می‌گیرد. به این ترتیب آموزشی به صورت پنهان و نرم در حال انجام شدن است و تأکید آن بر محیط زیست برای کودکان است.

المان‌های پهنه امت بر حوزه زیارت تاکید دارند

باغ‌گلی افزود: در پهنه رودپارک مجموعه‌ای از المان‌های علمی طراحی شده و پهنه امت یک پهنه ترکیبی با تأکید بر حوزه زیارت است.

وی با اشاره به بخش قابل توجهی از مجموعه نمایش‌های خیابانی که آماده اکران است، برنامه‌های فضاساز و سرودهایی که اجرا می‌شود و اقداماتی که جنس سرگرمی برای شهروندان دارد، خاطرنشان کرد: امسال داوری آثار در بازه زمانی زودتر از سال‌های گذشته قبل از اکران و نصب در سطح شهر آغاز شد. همچنین فرآیند داوری مردمی نیز در دستور کار قرار گرفت تا مخاطبان آشنایی ذهنی پیدا کرده و المان‌ها را در بهار تعقیب کنند. در واقع امسال از ابزار نظرسنجی برای ایجاد حساسیت روانی مخاطب بهره‌ گرفته‌ایم.

باغ‌گلی با بیان اینکه یک بخش از مأموریت شهرداری در مدیریت کلان شهری، تأمین اسکان اضطراری برای زائران است، گفت: نقدی جدی بر رویکرد اسکان اضطراری با مدل موجود وجود دارد. حرکتمان باید به این سمت باشد که سفرهای برنامه‌ریزی شده در شهر مشهد را افزایش دهیم، به این معنی که اگر بخواهیم چالش‌های ما در طی زمان کم شود، باید فرآیندی را در پیش گیریم تا تعداد سفرهای برنامه‌ریزی شده به طور معناداری در طول زمان افزایش یابد.

 وی ادامه داد: به دلیل اینکه کار مطالعاتی دقیقی انجام نشده است پیش‌بینی حضور زائران در مشهد بین ۶ تا ۱۰ میلیون متغییر است؛ به این وجود و فاصله ۴ میلیونی نمی‌توان عملیات منطقی و معقولی طراحی کرد. در دهه پایانی ماه صفر نیز با همین الگوی برآوردی، اقداماتی انجام شد. به عنوان مثال محل‌های اسکان اضطراری پیش‌بینی شد اما حدود ۶۰ درصد از این محل‌ها مورد استفاده قرار نگرفت، در حالیکه با هزینه‌های سنگینی همراه بودند.

باغ‌گلی اضافه کرد: در محاسبه سرانه یکی از این مکان‌ها با برآورد جمعیتی که صورت گرفت، به نسبت افرادی که در مکان مذکورحضور یافتند، هر شب حدود ۲ تا ۳ میلیون تومان برای هر نفر هزینه شد و این رقم نشان دهنده این است که چون برآورد دقیقی نداریم، عملیاتی که انجام می‌دهیم بعضاً چالش‌ساز است.

رئیس سازمان اجتماعی فرهنگی شهرداری مشهد با اشاره به اینکه درآمدهای شهرداری از عوارضی است که شهروندان مشهدی پرداخت می‌کنند، مطرح کرد: چه مجوزی وجود دارد که پرداختی‌های مردم مشهد را برای افرادی که بدون برنامه در شهر مشهد حضور یافتند، هزینه شود؟ بنابراین با این روشی که در حال ایجاد آن هستیم زائران اگر بدون برنامه به مشهد سفر کنند باید هزینه بیشتری نیز پرداخت کنند. قطعاً پیامد این مسئله، این نخواهد بود که دفعه بعد زائر با برنامه‌ریزی به مشهد بیاید، بلکه مروج این خواهد شد که وقتی به شهر خود باز می‌گردد، به همشهریانش بگوید اگر بدون برنامه‌ریزی نیز به مشهد بروید، خیلی مسئله پیچیده‌ای نیست، در آنجا محل‌های اسکان رایگان وجود دارد.

وی تصریح کرد: با این الگویی که پیش می‌رویم باید آمادگی داشته باشیم که در سال‌های پیش رو تعداد سفرهای برنامه‌ریزی نشده افزایش یابد. البته در تحلیلی دیگر در دهه پایانی ماه صفر، الگوی سفر به مشهد، الگوی سفرهای گروهی است؛ به این معنی که افراد در قالب هیات و گروه در مشهد حضور می‌یابند، اما در نوروز سفرها خانوادگی است، از این منظر انتظارمان این است که میزان سفرهای برنامه‌ریزی شده در نوروز بیشتر باشد.

باغ‌گلی با اشاره به کار مطالعاتی که در مبادی ورودی شهر مشهد در دهه پایانی ماه صفر انجام شد، گفت: در این مطالعات مشخص شد برخلاف برآوردهای انجام شده، عموم افرادی که وارد مشهد می‌شدند با برنامه‌ریزی آمده بودند و بخشی نیز که بدون برنامه ‎ریزی آمده بودند، به شدت انتظار حداقلی داشتند و عموماً زمان حضورشان در مشهد به حرم مطهر رضوی محدود بود و یک الی ۲ شب قصد اقامت داشتند.

رئیس سازمان اجتماعی فرهنگی شهرداری مشهد ادامه داد: امروز یکی از چالش‌های جدی که در مدل مدیریت شهری پیش گرفته‌ایم، وجود چالش‌هایی از این جنس است که کاملاً ابن‌الوقتی است و مبتنی بر یک موقعیت خاص انجام می‌شود. شاید بخشی از این اشکال به کوتاه بودن عمر مدیریت در کشور و شهر است که اصلا امکان برنامه‌ریزی معقول و انباشت سرمایه‌هایی که در قالب تجربه‌های سنگین حاصل شده، فراهم نمی‌شود.

وی افزود: در این سیستم در رفت‌و آمدهایی که معاونان مختلف شهرداری در سال‌های  گذشته داشتند، سرمایه انباشته با نام تجربه‌های نوروز نداریم تا از طریق آن، معاونان فرهنگی هر دوره، تجربیات، چالش‌ها، راه‌حل‌ها و … در مورد نوروز را به اشتراک بگذارند تا بتوان براساس بررسی تجربیات آن‌ها برنامه‌ریزی کرد. پیامد عدم حل این چالش مدیریتی این است که دائماً هزینه‌های بیشتر و بیشتری برای یک تجربه تکراری صرف می‌شود.

باغ‌گلی اظهار کرد: ۱۸ ایستگاه راهنمای زائر به صورت شبانه‌روزی برای نوروز در سطح شهر تدارک دیده‌ایم و در مبادی ورودی اقدامات خوبی برای استقبال از زائران اتفاق افتاده است. یکی از این اقدامات این است که امسال شبکه راهنمای زائر افتخاری کلید خورد و شهروندانی که تمایل داشته باشند در ساعاتی به راهنمایی زائران بپردازند، آموزش‌هایی می‌بینند و در روزهای پیک حضور زائران در مشهد، به کار گرفته می‌شوند.

وی با اشاره به برنامه‌های ویژه در آرامگاه  فردوسی و بخش جلوخان، بیان کرد: یکی از موقعیت‌های خوبی که شهروندان و زائران می‌توانند در این ایام تجربه‌های خوبی داشته باشند، آرامگاه فردوسی است. همچنین جشنواره غذای ملل در منطقه ۴ شهرداری و بوستان بهشت طراحی شده است. حجم گسترده‌ای از فعالیت‌ها در حال انجام است و امیدوار هستیم، بتوانیم موقعیت با نشاطی را چه برای شهروندان و چه برای زائران فراهم کنیم.

باغ‌گلی گفت: برخلاف هر سال که انتخاب دبیر جشنواره هنری استقبال از بهار معمولا از افراد خارج از شهرداری صورت می‌گرفت، امسال از ظرفیت‌های داخلی و افراد مشغول در این زمینه استفاده شد. برخی از نقدهای وارد بر المان‌ها این بود که جانمایی خوبی نداشته‌اند. ما هر سال پس از ساخت المان‌ها و ‌نمادها درمورد محل نصب آن بحث می‌کردیم. امسال در بخش‌هایی از آذین‌بندی، همکاران من هنرمندان را به خیابان‌ها فرستادند و از آن‌ها خواستند تا براساس موقعیت و محل نصب، پیشنهاداتی را ارائه دهند. یکی از این تغییرات و پیشنهادات خلاقانه صورت گرفته توسط هنرمندان در روزهای پایانی سال در میدان شهدا اجرا خواهد شد.

نقدهای وارد شده بر کیفیت المان‌ها مربوط به طرح‌های هنرمندان و کپی‌های صورت گرفته است

رئیس سازمان اجتماعی فرهنگی شهرداری مشهد با اشاره به نقدهای وارد بر کیفیت المان‌ها از جنبه زیبایی‌شناختی افزود: از نظر من بخشی از اشکالات و چالش‌های ما در طراحی و انتخاب المان‌های شهری مربوط به هنرمندان و کپی‌های صورت گرفته در این زمینه است. بخش دیگر این چالش‌ها مربوط به حوزه داوران است.

المان‌های نوروزی از منظر هنر و با دانش هنرمندان طراحی می‌شوند

وی در خصوص مشکلات داوری و انتخاب المان‌ها ادامه داد: جشنواره استقبال از بهار به مرور زمان در حوزه هنری جنبه تخصصی زیادی به خود گرفته است؛ به گونه‌ای که تحلیل‌های وارد بر این المان‌ها از منظر هنر و با دانش و اطلاعات هنرمندان صورت می‌گیرد. بخشی از این آثار از نظر هنرمندان در حالی تایید می‌شود که بسیاری از مردم عادی قادر به درک و ارتباط با آن نیستند؛ بنابراین برای شناخت سلایق عموم مردم، بخش داوری مردم را امسال پررنگ‌تر کردیم.

باغ‌گلی با اشاره به مصادیقی در خصوص تفاوت برداشت‌های مردم از المان‌ها با اهداف مورد تایید داوران، افزود: به عنوان مثال برخی از مردم المان گوهرشاد که در میدان شهدا نصب شده را با کلاه‌خود حضرت عباس اشتباه گرفته‌اند، در حالیکه این المان در مرحله داوری رتبه دوم را به خود اختصاص داده بود. همچنین سروی که با رویکرد ایستادگی و استقامت داوری و اجرا شد، بازخوردهای قابل توجهی از سوی شهروندان نداشت.

 ما دانشگاه هنر نیستیم

وی با تاکید بر اینکه انجام این فعالیت‌ها برای عموم مردم است، خاطرنشان کرد: ما دانشگاه هنر نیستیم. هنر برای ما ابزاری برای انتقال مفاهیم مورد نظر به مردم عادی است. شهرداری متولی تخصصی هنر و آثار فاخر هنرمندان نیست. یکی از مشکلات ما جبران نواقصی است که در دستگاه‌هایی که متولی آن نیستیم، اتفاق می‌افتد.

انتهای پیام