[ad_1]
ایسنا/خراسان رضوی امروز با گذار از دنیای سنتی به دنیای مدرن، دیگر نمی‌توان اقتصاد را به همان شکل سابق نگاه داشت. طی چند دهه اخیر، در سراسر دنیا رفته‌رفته بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی دریافتند که اگر بخواهند همچنان به همان شیوه سابق و بدون توجه به یافته‌های علمی به کار خود ادامه دهند، از گردونه رقابت‌های اقتصادی حذف خواهند شد.
شرکت‌های دانش‌بنیان همانطور که از نامشان پیداست، شرکت‌هایی است که بر پایه پژوهش‌های علمی استوار و در پی تبدیل دانش به ثروتند و اگر مورد توجه و حمایت قرار گیرند، می‌توانند نقشی اساسی در توسعه کشورها ایفا کنند و تاثیرات شگرفی بر اقتصاد آنان بگذارند. بر این اساس می‌توان به سهم ۱۱ درصدی اقتصاد دانش‌بنیان در تولید ناخالص داخلی آمریکا و همچنین سهم ۴۰ درصدی آن در تولید ناخالص داخلی کره جنوبی اشاره کرد. بنابراین اگر به اقتصاد دانش‌بنیان بها داده شود، این موضوع می‌تواند تحولی عظیم در اقتصاد کشور ایجاد کند.
در ایران نیز با توجه به اهمیت دانش‌بنیان، مقام معظم رهبری سال ۱۴۰۱ را به عنوان «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نامگذاری کردند تا بستری برای حمایت‌های بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم آید. بر همین اساس دولت و مجلس قوانین بسیاری را برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور تصویب کردند و همواره حمایت از این شرکت‌ها، به عنوان یکی از مهم‌ترین اولویت‌های دستگاه‌های مختلف عنوان می‌شد.
اما آیا این شعار باعث شکل‌گیری تغییراتی چشمگیر در وضعیت شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان شد؟ این شرکت‌ها نسبت به یک سال گذشته از چه تسهیلات بیشتری برخوردارند؟ ایسنا در پی یافتن پاسخ این سوالات با مدیران تعدادی از شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان گفت‌وگو کرده و پای درددل‌های آنان نشسته است.
نبود ثبات اقتصادی دلیل عدم تمایل سرمایه‌گذاران به همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان
محسن تاتاری، مدیر توسعه بازار یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه انرژی تجدیدپذیر، در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به وجود قوانین دست‌وپاگیر در حوزه اقتصادی اظهار کرد: معمولا دستورالعمل‌ها و قوانین باعث می‌شود که اگر ارگانی هم قصد حمایت دارد، به تعویق بیافتد. متاسفانه با افزایش قیمت تجهیزات نیروگاه، احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی رونق زیادی نداشت و جذابیت کافی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این حوزه از بین رفته که با افزایش قیمت خرید تضمینی برق از سوی وزارت نیرو، قابل جبران خواهد شد.
وی ادامه داد: افزایش قیمت ارز باعث شده که ما در انجام پروژه‌ها و ادامه فعالیت خود دچار مشکل شویم. اگر ثبات در نرخ ارز وجود داشت، شرکت‌ها با توان فنی خود می‌توانستند بسیاری از معضلات کشور را حل کنند، اما متاسفانه این ابهام از وضعیت آینده باعث نگرانی برای سرمایه‌گذار و پیمانکار می‌شود، زیرا نمی‌توانند برآورد کنند که آیا در نهایت به درآمد مد نظرشان دست پیدا می‌کنند یا خیر.
مدیر توسعه بازار این شرکت با بیان اینکه یکی از معضلات ما و همه شرکت‌های فعال در حوزه انرژی تجدیدپذیر، پایین بودن قیمت خرید تضمینی برق است، گفت: بسیاری از شرکت‌ها با وجود تحریم‌های چندین ساله در این زمینه فعال هستند و به فعالیت خود ادامه می‌دهند، اما درخواستی که سال‌ها از وزارت نیرو و متولیان امر داشتیم، این بوده که قیمت خرید تضمینی برق از احداث‌کنندگان نیروگاه را افزایش دهند، اما متاسفانه این افزایش هیچگاه متناسب با رشد نرخ ارز نبوده است.
این کارشناس برق با بیان اینکه همکاری با شرکت‌های تولیدکننده داخلی هم یکی دیگر از معضلات ماست، عنوان کرد: ما در کشور تولیدکننده‌های بسیار خوبی داریم که محصولات با کیفیتی تولید می‌کنند، اما متاسفانه به دلیل عدم تامین سرمایه در گردش کافی برای افزایش تولید و تمرکز روی بحث تحقیق و توسعه از نظر قیمت و کیفیت، رقابت‌پذیری کافی را ندارند، در حالیکه با حل مشکلات آن‌ها، توان تامین نیاز داخلی و حتی صدور محصولات به کشورهای اطراف را خواهند داشت.
تاتاری اضافه کرد: اهمیت دادن به بخش‌های تحقیق و توسعه باعث می‌شود کیفیت تجهیزات داخلی افزایش یابد و قیمت تمام شده برای مشتری کاهش پیدا کند، اما تا آن زمان نمی‌توانیم از واردات چشم‌پوشی کنیم، چراکه ما باید در این سال‌ها حجم بسیار زیادی نیروگاه خورشیدی احداث می‌کردیم که متاسفانه انجام ندادیم. همچنین بایستی حجم بالایی تجهیزات تامین می‌شد که نشد و اکنون تولید کنندگان داخلی امکان تولید این حجم تقاضا را نداشته و نیاز به واردات تجهیزات احساس می‌شود.
کمبود منابع انسانی و نقدینگی از جمله چالش‌های مسیر پیشرفت دانش‌بنیان‌ها
علیرضا مقدسی، رئیس هیات مدیره یک شرکت دانش‌بنیان فعال در حوزه تولید تجهیزات نفت و گاز، با بیان اینکه مشکلاتی نظیر کمبود منابع انسانی، نقدینگی و… از جمله چالش‌هایی است که ما با آن مواجه هستیم، عنوان کرد: بزرگترین چالش ما کمبود نقدینگی است که سعی کردیم این کمبود را از طریق صندوق‌های پژوهش و فناوری و بانک‌ها برطرف کنیم.
این مدیر شرکت دانش‌بنیان با اشاره به اینکه یکی از دلایل اصلی وجود بانک کمک به تولید و ایجاد نقدینگی در سیستم‌های تولید دانش‌بنیان یا غیر دانش‌بنیان است، بیان کرد: اما کار کردن شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی کوچک با بانک‌ها بسیار سخت است، زیرا ضمانت‌هایی برای شرکت‌ها در نظر می‌گیرند که طاقت‌فرساست و این‌گونه شرکت‌ها بسیار سخت می‌توانند با بانک‌ها در ارتباط باشند.
وی ادامه داد: به همین دلیل شرکت ما تاکنون نتوانسته با بانک‌ها برای تامین تسهیلات و نقدینگی ارتباطی برقرار کند. هرچند پارک علم و فناوری استان و صندوق‌های پژوهش و فناوری ما را در زمینه تولید حمایت کردند، اما تنها ۱۰ الی ۱۵ درصد نیاز شرکت برآورده شده و کمبود بسیار زیادی احساس می‌شود.
رئیس هیات مدیره این شرکت با بیان اینکه دانشگاه‌های دولتی افرادی را تربیت می‌کنند که پتانسیل زیاد و قابلیت یادگیری پیشرفت دارند، گفت: متاسفانه بسیاری از افرادی که از چنین دانشگاه‌هایی فارغ‌التحصیل می‌شوند، به دلیل عدم حمایت، در حال مهاجرت‌اند. بنابراین یکی از چالش‌های عمده‌ای که شرکت‌های فناور و پیشرفته با آن مواجه هستند، کمبود افراد زبده و متخصص در عرصه‌های تولیدی، صنعتی، پیمانکاری، ماشین‌کاری و مهندسی است.
مقدسی خاطرنشان کرد: برخلاف شعار سال، برخی مسئولان به جز دید و بازدید و عکس گرفتن با کارگران هیچ کمکی به ما نکردند و صرفا وقت شرکت‌ها گرفته شد و این موضوع باعث نشد تحول و پیشرفتی برای ما در زمینه فعالیت‌های تولیدی رقم بخورد. سال گذشته ۲ وام برای فعالیت‌های تولیدی ما تصویب شده بود اما همچنان مبلغی به حساب ما واریز نشده است.
شعار سال باعث شد فروش محصولات ما ۲ برابر شود
عباس وطنخواه، مدیر یک شرکت فناور فعال در حوزه ساخت تجهیزات صنایع پتروشیمی، با بیان اینکه شعار سال تاثیر بسیار زیادی در تسهیل روند کار ما داشته است، اظهار کرد: شعار سال باعث شد امسال فروش محصولات ما به ۲ برابر سال‌های گذشته برسد.
مدیر این شرکت فناور بیان کرد: امسال با تلاش‌هایی که داشتیم و همچنین با توجه به شعار سال، با شرایط بهتری روبه‌رو بودیم و اعتماد بعضی از مجتمع‌های گاز باعث شد که تجهیزاتی را برای اولین بار بومی‌سازی کنیم. بنابراین اعتماد بعضی از سازمان‌ها مانند مجتمع گاز خراسان رضوی به شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان ما را در مسیری که طی می‌کنیم، بسیار همراهی کرده تا در زمینه بومی‌سازی تجهیزات آن‌ها فعال باشیم.
وی اضافه کرد: برای اینکه سازمان‌ها و مجتمع‌های گاز و فولاد به ما اعتماد کنند، من حتی به آن‌ها پیشنهاد ضمانت‌نامه دادم و مطرح کردم که چک‌های ضمانتی می‌دهیم تا باعث شود به ما اعتماد و در زمینه بومی‌سازی تجهیزات گازی و فولاد ما را همراهی کنند. اما در برخی موارد حتی این پیشنهادات هم کارساز نبود.
وطنخواه اضافه کرد: واقعا شعار سال تسهیل‌کننده روند کاری ما بود و در هر موقعیتی که با مشکل مواجه بودیم، از طریق نامه‌نگاری و دیگر اقدامات توانستیم مسئولان مربوطه را قانع و اعتماد آنان را جلب کنیم تا مشکلاتمان حل شود.
این مدیر شرکت فناور در خصوص حمایت‌هایی که مسئولان استانی از شرکت‌های فناور انجام می‌دهند، عنوان کرد: اطلاع دارم که مسئولان استانی بازدیدهایی از پارک علم و فناوری و همچنین صورت جلساتی را برای تسهیل در امور بیمه، دارایی و مسائل فروش داشته‌اند. همچنین این اواخر هم وزارت نفت با یکی از شرکت‌های تابع خود برای انعقاد قراردهای انتقالی مذاکره کرده و حرکت‌های بسیار خوب و بزرگی هم از طریق پارک علم و فناوری استان انجام شده است.
وی با بیان اینکه ما محکوم به پیشرفت هستیم، عنوان کرد: با وجود اینکه در طی مسیر خود شاهد دست‌اندازها و استرس‌هایی بودیم، اما این عوامل باعث نمی‌شود که ما از اهداف خود دست بکشیم. ما باید هر طور شده پیشرفت کنیم. در حال حاضر ما فعالیت خود را با تولید دو الی سه محصول ادامه می‌دهیم و توانسته‌ایم یکی از محصولاتی را که وارد می‌کردیم و نماینده واردکننده هم داشته، بومی‌سازی کنیم.
لزوم حمایت مسئولان استانی از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور
اسماعیل رکنی‌پور، مدیر عامل یک شرکت فناور فعال در حوزه الکترونیک، در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص حمایت از شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، بیان کرد: ما بعضا شاهد بودیم در دولت‌های مختلف برخی طرح‌های حمایتی مطرح می‌شد که تنها در حد شعار باقی می‌ماند و برنامه‌هایی را که برای پیشرفت شرکت‌های دانش‌بنیان مطرح می‌کردند، هیچ وقت تحقق پیدا نکرد.
وی ادامه داد: زمانی که قرار است یک دانشی خلق شود، باید اهداف و هزینه‌هایی را برای آن در نظر بگیریم و برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب مستلزم این هستیم که کالای با کیفیتی را تولید کنیم. همان طور که شرکت‌های خارجی به دنبال انجام چنین اقداماتی هستند و سال‌هاست که هزینه‌های لازم را انجام داده‌اند و اکنون در حال برداشت هستند. متاسفانه عده‌ای از افراد این نگاه را ندارند که باید برای کالای ایرانی هزینه کنند تا بتواند آن را با کیفیت کالای خارجی تولید کنند.
وی با اشاره به مسائل مالی به عنوان یکی از بزرگترین مشکلات شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، تاکید کرد: برای تولید یک محصول هزینه‌هایی وجود دارد که در زمان تولید اصلا مشخص نمی‌شود. بنابراین باید حمایت‌هایی از شرکت‌ها مثلا به صورت قرض‌الحسنه صورت گیرد. مسئولان استانی در بعضی از مسائل از جمله تامین مالی و اعتباراتی که باید دریافت کنیم، شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور را حمایت کنند تا پیشرفت و سرعت کار افزایش یابد.
رکنی‌پور افزود: با توجه به شعار سال قوانین تسهیل پیدا کرده و خصوصا در بحث دریافت مجوزها، شرایط نسبت به سال‌های گذشته بهتر شده و دولت هم در تحقق یافتن شعار بسیار جدی است.
درصد بالایی از درآمدهای پارک خراسان به حمایت از شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان اختصاص می‌یابد
همچنین مسعود میرزایی، رئیس پارک علم و فناوری خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص فعالیت‌های این مجموعه برای حمایت از شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان استان اظهار کرد: برای اولین بار در حوزه حمایت‌های مادی، درآمدهای اختصاصی پارک علم و فناوری استان را برای حمایت‌های مادی از شرکت‌ها قرار دادیم.
وی خاطرنشان کرد: تلاش‌های پارک علم و فناوری استان و تسهیل‌گری‌هایی که برای شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر داریم، منجر به این خواهد شد که رشد چشمگیری از میزان حمایت‌ها را شاهد باشیم. اکنون ما مجوزهای لازم برای فناوری را در کمتر از یک ماه تقدیم شرکت‌های دانش‌بنیان می‌کنیم و سعی داریم در کمتر از این زمان هم انجام شود.
رئیس پارک علم و فناوری خراسان رضوی در خصوص عفو مالیاتی شرکت‌های دانش‌بنیان عنوان کرد: قانون‌گذار تاکید کرده که اگر شرکتی قصد دارد از مالیات معاف شود، باید حتما ذیل پردیس پارک علم و فناوری قرار گیرد و ما از مسئولان تهران تقاضا کردیم شرکت‌هایی که مورد تایید پارک علم و فناوری و پردیس پارک هستند، بتوانند از معافیت‌های مالیاتی استفاده کنند.
میرزایی تاکید کرد: قول می‌دهم در سال ۱۴۰۲ آن سلسله حمایت‌هایی که در حوزه مادی و معنوی، مالیاتی و همچنین بیمه مطرح کردم را بتوانیم برای اکثر شرکت‌ها انجام دهیم تا رضایت‌مندی آنان محقق شود. اخیرا دستوری را به ارکان پارک علم و فناوری استان ارائه کردیم که بر اساس آن درصد زیادی از درآمدهای اقتصادی که رشد خوبی هم داشته است، به سمت حمایت از شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان سوق پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه ما برای سال ۱۴۰۲ سه شرح وظیفه را تعیین کرده‌ایم، افزود: اولین وظیفه فعالیت منظومه‌ای برای پارک علم و فناوری است و می‌خواهیم تمام بازیگران صنایع خرد و کلان را در ذیل پارک حمایت کنیم تا بتوانیم نقش اقتصاد دانش‌بنیان را در تولید ناخالص داخلی کشور ارتقا دهیم. دومین وظیفه در حوزه صنایع کشاورزی و غذایی است که در سال‌های گذشته رسوخ فناوری در آن صورت نگرفته و از همین بابت اولین دهکده فناوری را در کشور و در منطقه طرق راه‌اندازی کرده‌ایم. سومین وظیفه هم فناوری فرهنگی و فرهنگ فناوری است.
آنچه که از برآیند صحبت‌های مدیران شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان پیداست، این است که این شرکت‌ها علی‌رغم اینکه از برخی از اقدامات و حمایت‌های انجام شده در سال ۱۴۰۱ رضایت نسبی دارند، آن‌ها را ناکافی می‌دانند و هنوز با چالش‌های زیادی مواجه اند؛ چالش‌هایی که اگر برای حل آن‌ها فکری نشود، تاثیرات زیانباری بر مسیر پیشرفت کشور خواهد گذاشت.
انتهای پیام
