قانون هوای پاک چه زمانی اجرایی می شود؟

به گزارش برنا؛ طعم گس و ناخوش سرب هوای آلوده تهران برای شهروندان موضوع جدیدی نیست، پاییز که شروع می شود این کدری رنگ شهر به دلیل آلودگی هوا دوباره خود را نشان داده و تا پایان زمستان و شروع بهار از تهران رخت بر نمی بندد. 

بر اساس آمارها امسال اما شهروندان تهرانی فقط ۲ روز هوای پاک داشته و بقیه ایام سال را در هوای آلوده به سر می برند.

در روزهای اخیر نیز زنگ خطر قرمز آلودگی هوا به صدا درآمده و باز هم راهکارهای زوج و فرد و تعطیلی مدارس برای جلوگیری از ضررهای آلودگی هوا اجرایی شده است.

نه تنها تهران که حالا البرز و اصفهان دیگر کلانشهر های کشور نیز درگیر آلودگی هوا هستند و این موضوع به معضلی تبدیل شده اما راه علاج دارد.

یکی از مهمترین راههای علاج آلودگی هوا اجرای قانون هوای پاک است. در این قانون دستگاههای مختلفی موظف هستند بر اساس وظایف خود افعالی را انجام دهند تا هوای شهرها به سمت هوایی پاک برود.

سال ۱۳۹۶ بود که قانون هوای پاک به تصویب رسید و حالا بعد از ۵ سال هنوز دستگاههای وجود دارند که این قانون را عملیاتی نکرده و در وظایف خود برای هوای پاک ترک فعل کرده اند.

ضرورت اقدام فوری و عملی برای مقابله با آلودگی هوا

محسن پیرهادی رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس یازدهم درباره آلودگی هوا معتقد است که  رفع معضل آلودگی هوا به عنوان مسئله ملی،اقدامی فوری و عملی طلب می‌کند، علل بروز آلودگی هوا در کلانشهرها پرشمارند و دامنه آن ،از بی توجهی به سیاست گذاریهای محیط زیستی گرفته تا تعلل در اجرای قانون هوای پاک و بعضا ترک فعل برخی مسئولان  این حوزه، را در بر می گیرد.

 یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا ، عدم توسعه حمل و نقل درون شهری است،  توسعه ناوگان حمل و نقل  درون شهری ‌سال‌هاست به دلیل تحریم‌های داخلی و خارجی متوقف شده و تحریم داخلی باعث عدم اختصاص بودجه مناسب برای تعمیر،بهسازی و توسعه ناوگان  ، آسیب جدی به این حوزه  وارد کرده است.

اصل ضروری برای رفع این معضل ،تخصیص بودجه برای نوسازی ناوگان حمل و نقل درون شهری است که باید بدون درنگ مورد توجه دولت قرار گیرد.

همچنین سوده نجفی عضو شورای شهر تهران نیز در این خصوص می گوید که براساس آماری که محیط زیست شهرداری تهران اعلام کرد از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۰ از مجموع ۱۸۲۶ روز تنها ۳۶ روز هوای پاک در تهران ثبت شده است و آلودگی هوای تهران براساس اعلام مقام مربوطه در محیط زیست به رسانه‌ها در سال ۱۴۰۰ حدود ۶۰۰۰ قربانی گرفته است.

شورای شهر خواستار عمل همه دستگاه‌ها به قانون هوای پاک است و از قوه قضاییه می‌خواهم از دستگاه‌هایی که از وظایف خود در پیشگیری از آلودگی هوا استنکاف کرده یا ترک فعل دارند برخورد لازم قضایی را انجام دهد.

کدام دستگاهها قانون هوای پاک را عمل نکردند؟

محمدصالح جوکار رئیس کمیسیون امور داخلی کشور در مجلس نیز درباره آلودگی هوا بیان داشت:آنچه که در خصوص کنترل آلودگی هوا حائز اهمیت بوده، اجرای دقیق قانون هوای پاک است. دستگاه های متولی باید قانون هوای پاک را به شکل دقیق اجرایی کنند. تمام دستگاه ها باید به وظایفی که در قانون هوای پاک برای آنها مشخص شده است عمل کنند.

 وی در ادامه اظهار کرد: بخشی از نظارت بر اجرای این قانون به مجلس باز می گردد و بخش دیگر به دستگاه های نظارتی باز می گردد. دستگاه هایی که در اجرای قانون هوای پاک ترک فعل داشته و یا کم کاری کرده اند باید شناسایی شده و به طور شفاف اعلام شود. اگر شفافیت در این حوزه اجرایی شود درسی خواهد شد برای تمام بخش های دیگر. باید لیست دستگاه هایی که به وظایف تعریف شده برای آنها در قانون هوای پاک عمل نکرده اند، به صورت شفاف اعلام شود.

سلاجقه رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره قانون هوای پاک و اینکه آیا این قانون اجرا می شود می گوید که بر اساس قانون هوای پاک به ۱۱ دستگاه  اصلی تکالیف مهمی سپرده شده است و تا پایان سه ماه باقی مانده از امسال یعنی تا پایان ۱۴۰۱  امیدواریم اتفاقات خوبی در این زمینه بیفتد.

وی درباره ترک فعل برخی دستگاها در اجرای قانون هوای پاک معتقد است که همه دستگاه‌ها به‌نوعی در حال همکاری هستند اما یک سری از دستگاه‌ها تاثیرشان در اجرای قانون هوای پاک بیشتر از همه است. از این رو اعتبارات بیشتری نیاز دارند. به عنوان نمونه در زمینه  سوخت، وزارت نفت و در حوزه صنعت، وزارت صمت دارای تکالیفی هستند.

اما مطمئنا بسیاری از دستگاهها در زمینه اجرای قانون هوای پاک کم کاری داشته اند که مجلس گزارشی از آن را به قوه قضاییه ارسال کرده است. 

برخورد قضایی با اهمال کنندگان در اجرای قانون هوای پاک

غلامعباس ترکی معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور نیز در  رابطه با اجرای قانون هوای پاک و رسیدگی به ترک فعل مدیران و دستگاه های مرتبط در اجرای این قانون اظهار کرد: در بحث اجرای قانون هوای پاک، کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی گزارشی را در ارتباط با ترک فعل برخی از دستگاه ها مجری قانون به قوه قضاییه ارسال کرد.

وی افزود: در راستای گزارش مجلس، پرونده‌ای در دادسرای کارکنان دولت تهران تشکیل شد و در حال رسیدگی است. سازمان بازرسی کل کشور هم در همین رابطه گزارشی را به دادستانی ارائه کرده است

ترکی ادامه داد: براساس گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، حداقل چهار دستگاه از جمله بخش‌های از وزارت نیرو، وزارت نفت، سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط زیست به جهت انجام ندادن تکالیف قانونی مقرر و ترک فعل متهم شناخته شده و به دادستانی معرفی شدند.

معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور افرود: متهمان پرونده به دادسرای کارکنان دولت برای ارائه توضیحات احضار شده و تحقیقات در حال انجام است.

ترکی بیان کرد: در همین ارتباط با ارجاع بازپرس رسیدگی کننده به پرونده، سازمان بازرسی کل کشور تحقیقات خوبی برای تکمیل پرونده انجام داده که نتایج تحقیقات در اختیار دادسرا قرار گرفته است و پرونده در مرحله رسیدگی در دادسرا قرار دارد و نتایج آن به مردم اعلام خواهد شد. البته هنوز رایی برای این پرونده صادر نشده است.

وی تاکید کرد: دادستانی کل کشور به دلیل اینکه موضوع هوای پاک یک مسئله مهم در ارتباط با حقوق عامه محسوب می‌شود به موضوع ورود پیدا کرده است. انتظار داریم سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت کشور نیز که حسب مورد علاوه بر تکالیف خودشان، نظارت و اجرای کامل تکالیف سایر دستگاه‌های مسئول را هم دنبال می‌کنند، بدون ملاحظه هرگونه ترک فعل و کوتاهی مسئولان مربوط را گزارش کنند.

آنچه مشهود است اینکه اگر قانون جامع و کامل هوای پاک در کشور اجرایی شود مطمئنا بخشی از آلودگی هوا از بین خواهد رفت زیرا با تصمیمات مقطعی نمی توان به جنگ آلودگی هوا رفت بلکه همتی والا در میان مسئولان و با همکاری مردم برای رفع این معضل خطرناک باید انجام شود.

از سوی دیگر باید با شفافیت اعلام شود که کدام دستگاهها و به چه میزان در مقابل اجرای قانون هوای پاک ترک فعل داشته اند.