«تاریخ اجتماعی ایران در عصر آل‌بویه» و «علامه»

به گزارش ایسنا،  «تاریخ اجتماعی ایران در عصر آل‌بویه: وفاداری و رهبری در ادوار آغازین جامعه اسلامی» نوشته روی متحده با ترجمه محمد دهقانی که در ۲۳۵ صفحه  با شمارگان ۳۳۰ نسخه و با قیمت ۱۲۰ هزار تومان در نشر نامک راهی بازار کتاب شده است.

در مقدمه مترجم می‌خوانیم: نام اصلی ترجمه‌ای که در دست دارید «وفاداری و رهبری در ادوار آغازین جامعه اسلامی» است، اما چون موضوع اصلی آن حکومت آل بویه و اوضاع اجتماعی قلمروهای آن (شامل نواحی مرکزی و غربی ایران و مناطق شرقی و مرکزی عراق امروزی) است، عنوان ترجمه به «تاریخ اجتماعی ایران در عصر آل بویهـ تغییر یافت تا برای خواننده ایرانی رساتر و ملموس‌تر باشد.

نویسنده کوشیده است به شیوه‌ای توصیفی و تا حدودی همدلانه و پدیدارشناسانه ساختار جامعه آل بویه و پیوندها و روابط اجتماعی آن را واکاوی کند و تصویری نسبتاً روشن از آن به دست دهد. دو مفهوم مهم وفاداری و رهبری در این پژوهش توسع معنا یافته و از حد دولت و حکومت فراتر رفته و جوانب مختلف زندگی اجتماعی مردمان ایران و عراق را در قرن‌های چهارم و پنجم هجری در بر گرفته است. پارادایمی که نویسنده در این کتاب مختصر به دست داده چنان دقیق و مدلل است که به گمان من می‌شود آن را درباره سراسر تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران و از جمله تاریخ معاصر آن به کار گرفت.

نویسنده دانشمند کتاب، گویا برای این که خواننده را از عربی‌دانی خود و اصالت ارجاعاتش مطمئن کند، اصرار دارد که برخی عبارات و جملات عربی منابع کارش را در متن بیاورد. من این عبارات و جملات را هم، هر چند گاهی بی‌فایده به نظر می‌رسند، به احترام نویسنده و برای رعایت امانت در ترجمه حفظ کرده‌ام. معدود خطاهای تاریخی نویسنده را هم بی‌آنکه متعرض آن‌ها شوم اصلاح کرده و فقط از باب نمونه بعضی از آنها را برجا نهاده و درستشان را در پای صفحه متذکر شده‌ام. همه واژه‌ها و عبارت‌های درون قلاب از نویسنده است، مگر این که در پانویس تصریح شده باشد که افزوده درون قلاب از مترجم است.

هر جا که تاریخ‌های قمری و میلادی با هم آمده‌اند، نویسنده نخست سال قمری و سپس بعد از خط کج، سال میلادی را آورده است. در مواردی هم که ذکر سال میلادی لازم نبوده، سال هجری قمری به تنهایی ذکر شده است.

همچنین کتاب «علامه: احوال و آثار شمس‌الدین محمد آملی» نوشته مسعود طاهری در ۱۴۴ صفحه با شمارگان ۳۰۰ نسخه و با قیمت ۷۰ هزار تومان در نشر یادشده عرضه شده است.

 در نوشته پشت جلد کتاب می‌خوانیم: در طول هفت قرن گذشته تا به امروز جز موارد بسیار نادر، کمتر شرح‌حال‌نویسان حاضر شده‌اند به زندگی و شرح حال شمس‌الدین محمد آملی – عالم قرن هشت – بپردازند، با وجود این‌که او یکی از درخشان‌ترین چهره‌های تاریخ علم در تمدن اسلامی است و با بازخوانی اثر مهمش «نفائس الفنون فی عرایس العیون» در می‌یابیم که با عالمی ذوالفنون در عرصه‌های مختلف علم روبرو هستیم.

وی صاحب یکی از کامل‌ترین آثار در حوزه طبقه‌بندی علوم است و از این رو، عنوان علامه به اعتباری که در تمدن اسلامی رایج بوده به حق شایسته نام شمس‌الدین محمد آملی است، اما همچنان نام و آثارش از درد مزمن گمنامی رنج می‌برند.

اثر حاضر برای اولین‌بار پژوهشی است در قالب یک کتاب مستقل، که روایتی بر اساس ترتیب زمانی از زندگی، زیست علمی و آثار شمس‌الدین محمد آملی از میان خرده روایت‌های ارباب تراجم و تواریخ، نامه‌های تازه یافت شده از وی و اشاره‌های خود او در کتاب‌هایش ارائه می‌دهد. افزون بر این، در این کتاب به بررسی دلایل مهجوریت نام و یاد این عالم شیعی و آثارش در طول تاریخ تمدن اسلامی در کتاب‌های تراجم، و همچنین معرفی آثار علمی او و نیز در یک فصل جداگانه به بررسی بخشی از ارزش‌های علمی و دستاوردهای تمدنی کتاب «نفانس الفنون فی عرایس العیون» پرداخته می‌شود.

 انتهای پیام