برجام در مسیر احیا ۱

هادی محمدی – همان طور که پیش بینی می شد سفر سلطان عمان به تهران تنها یک سفر دوجانبه یا حداکثر درباره روابط ایران و مصر نبود و به نظر می رسد ابعاد مهم تری هم داشته که به ویژه در حوزه مذاکرات هسته ای باید در آینده نزدیک شاهد تحولاتی پس از چند ماه بن بست باشیم .

سفر مخفیانه مشاور ارشد بایدن در امور خاورمیانه به عمان قبل از سفر سلطان عمان به تهران ، اظهارات رابرت مالی مسئول میز ایران در ایالات متحده ،

اعلام بسته شدن پرونده یک مکان ادعایی آژانس در هفته های اخیر و اظهارات مثبت روز گذشته رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی

مبنی بر پیشرفت در مذاکرات ایران و آژانس همگی نشانه های امیدوار کننده ای هستند که باید با دقت بیشتر دیده شوند .

ظاهرا غربی ها و به ویژه آمریکایی ها که طرف اصلی ایران در مذاکرات هسته ای و احیای برجام هستند پس از ۹ ماه تعطیل کردن مذاکراتی که به آخر رسیده بود آن هم به بهانه هایی همچون وضعیت داخلی ایران یا کمک نظامی تهران به مسکو در جنگ اوکراین ، حالا با عقلانیت بیشتری به موضوع نگاه کردند و با احتیاط به دنبال افزایش تحریک در این حوزه هستند .

فراموش نمی کنیم تا چند ماه قبل تنها حرف مقامات واشنگتن در خصوص مذاکرات هسته ای ، خارج شدن این مذاکرات از دستور کارشان بود و حالا نه تنها چنین عباراتی در ادبیات آن ها وجود ندارد .

بلکه برخلاف گذشته رد و بدل شدن پیام را نیز تکذیب نمی کنند .

برجام در مسیر احیا

در این میان رفتار تهران هم که بارها بر تمایل به دیپلماسی و حل وفصل موضوع تاکید داشته و به سمت تندتر کردن فضا نرفته ، موثر بوده است .

ایران از سویی در چند مقطع آن هم از سوی مقامات ارشد خود اعلام کرد که در جنگ با اوکراین طرف کشوری نیست و فروش سلاح به روسیه نیز به قبل از آغاز جنگ ارتباط داشته و از سوی دیگر با مدیریت فضای داخلی خود بهانه را از دست طرف مقابل گرفته است و در آخرین مرحله هم با همکاری با آژانس یکی از سه پرونده اختلافی را که مانع اصلی در توافق احیای برجام بودند ، حل و فصل کرد.

حتی ایران به صورت غیرمستقیم و از زبان مرندی، مشاور سابق تیم هسته ای اعلام کرد حاضر است بر سر متن بورل که در تابستان گذشته روی میز آمد، توافق کند با این شرط که توافق صرفا برای احیای کامل برجام باشد نه توافق موقت یا به قول آن ها کم در برابر کم.

در چنین فضایی می توان امیدوار بود بار دیگر اراده ها برای رسیدن به جمع بندی نهایی که شهریورماه سال قبل کاملا در دسترس بود، شکل گرفته باشد

افزایش ذخایر غنی شده ۲۰درصد و ۶۰درصد و … ایران در ماه های اخیر ، نزدیک شدن به موعد اکتبر۲۰۲۳ که پایان سال هشتم در قطعنامه ۲۲۳۱ است

و تحریم های موشکی رفع می شوند و نیز آغاز رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری در آمریکا ، دلایل مهم و موثری می تواند برای ترغیب همه طرفین به جمع کردن موضوع باشد .

البته این فرصت اگرچه سخت و پس از ۹ ماه دعوا ، میانجی گری ، رد و بدل شدن پیام و کار دیپلماتیک به دست آمده، اما همیشگی نیست و باید از این پنجره باز شده به خوبی استفاده کرد تا از دست نرود .

برجام در مسیر احیا

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز و در حاشیه حضور در نشست شورای امنیت سازمان ملل گفت: «گزارش من درباره برنامه هسته‌ای در ایران قرار است به زودی منتشر شود، اما چیزی که من می‌توانم به شما بگویم این است که این یک کار رو به جلوست، درباره برخی از موضوعات، ما میزانی از پیشرفت داشته‌ایم،ولی درباره برخی دیگر از موضوعات نه (پیشرفت نداشته‌ایم).

در نتیجه این یک کار ادامه دار است و ما به هیچ نقطه پایانی نرسیده‌ایم ».همچنین رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در مصاحبه‌ای با NPR گفته واشنگتن به دنبال دستیابی به یک نتیجه دیپلماتیک با ایران در خصوص برنامه هسته‌ای این کشور است.

  مالی در این مصاحبه با تکرار ادعاهای اثبات ‌نشده علیه ایران گفت: «هدف ما رسیدن به یک نتیجه دیپلماتیک با ایران است که به صورت قابل راستی‌آزمایی تضمین کند که ایران نمی‌تواند به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.»

موضع‌گیری جدید رابرت مالی در حالی مطرح شده که دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در بحبوحه اغتشاشات در ایران بارها گفته بود دیپلماسی با تهران در دستور کار کاخ سفید نیست.

برجام در مسیر احیا

در آن زمان، رسانه‌ها گزارش دادند بایدن گفته مرگ برجام فرا رسیده ، اما کاخ سفید قصد اعلام آن را ندارد.

  همزمان،رسانه آمریکایی آکسیوس  از سفر بی‌سر و صدای یکی از مقام‌های ارشد دولت «جو بایدن»، رئیس ‌جمهور آمریکا به عمان برای بررسی امکان توافق با ایران بر سر موضوعات هسته‌ای خبر داده است.