[ad_1]
در ابتدا شیخ‌الاسلامی، رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی به ایراد سخنانی پرداخت. وی درباره این کنفرانس گفت: چنان چه مستحضرید از سال ۱۱۹۹ یا ۱۲۰۰ شمسی که وزارت خارجه تاسیس شده است، تاکنون ۱۰۲ وزیر خارجه سرپرست یا کفیل اداراه دستگاه وزارت خارجه کشور بودند. در این ۲۰۰ سال باید بگوییم کوله‌بار دستگاه دیپلماسی انباشته از تجربیات دیپلماسی و همچنین تجربه مذاکرات بین‌المللی است.
در روزگاری که وزارت خارجه خیلی به راحتی از زوایای مختلف مسئولانه مورد انتقاد قرار می‌گیرد، به نظرم دستاور کنفرانس امسال می‌تواند هویت دستگاه دیپلماسی را نمایان کند. یکی از وجوه ویژه کنفرانس امسال این است که تصمیم گرفتیم بر خلاف سال‌های گذشته، سخنان و مقالاتی را که ارائه می‌شود با شخصیت‌های به نام کشور گردآوری کنیم. جمعی از نخبه ترین تاریخ پژوهان کشور دعوت مرکز مطالعات را پذیرفتند.
دیپلماسی و میدان بال‌های همراه و هم افزای قدرت و اقتدار ایران و ایرانی است
در ادامه حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان درباره این نشست گفت: ابتدا مراتب خرسندی خود را از پویش مطالعه درباره تاریخ روابط خارجی ابراز نمایم. بدیهی است که مطالعه و پژوهش زمینه افزایش سطح دانایی ما را از تجربیات موفق و ناموفق گذشتگان فرونی می‌بخشد. این کنفرانس نگاهی به ۲۰۰ سال تاریخ دستگاه دیپلماسی دارد. مایه خرسندی است که کشور ما از پیشینه تاریخی قابل اعتنایی از تجارب و آزموده‌های بسیار در تنظیم مناسبات با دیگران برخوردار است. با این وجود در مقاطعی تلخ و زمانی خاص به دلیل ضعف نظام حاکم ایران نتوانسته در چارچوب روند مذاکراتی از منافع ملی خود به خوبی صیانت نماید.
در کشاکش‌ها بیگانگان با انجام برنامه‌هایی که آن را جنگ شناختی و ترکیبی نام می‌گذاریم، سوء استفاده کردند. نهاد دیپلماسی ایران با تمام بی مهری‌ها و دخالت پیوسته قدرت‌ها را به چالش کشیده و استمرار داشته با مذاکرات و حقوق بین‌الملل مانع دستبردها شود. مردان میهن پرست در آسمان دیپلماسی کم نبودند. اگرچه خیانت و دسیسه ورزی برخی، اسباب ناکامی کشور در اعاده نظم داخلی رقم زد، اما هرگز جد و جهد دیپلماسی منفعل نشد. ایران در بستری دو صده تکاپوی دیپلماتیک تجارب بسیار آموخته و قواعد و اصول مذاکراتی بسیاری را بکار برده است.
از این رو نشست حاضر تلاشی است با هدف بررسی دو صده کوشش دستگاه دیپلماسی ایران. از سوی دیگر مطالعه روابط درونی اجتماعی ایران، رفتار هییت حاکمه در گذشته، بازی قوای منطقه‌ای و از همه مهمتر ژئوپولیتیک ایران باید مورد توجه جدی اهل تحقیق قرار گیرد. کسب تجربه از گذشته اقتضا می‌کند در مسیر پیش رو با اطلاع از اصول و قواعد و ارزیابی و آسیب شناسی دیگران، در راستای تحقق منافع گام برداشت. در انتخاب این رویکرد باید عنایت تمام داشت که بی توجهی به حقوق ملت‌ها و حاکمیت کشورها سیاست همیشگی قدرت‌های سلطه گر بوده است.
دیپلماسی و میدان بال‌های همراه و هم افزای قدرت و اقتدار ایران و ایرانی است
دیپلماسی و میدان بال‌های همراه و هم افزای قدرت و اقتدار ایران و ایرانی است. دیپلماسی با کارکردهای مختلف در کنار ابعاد سخت نقش موثری در تثبیت قدرت دفاعی ایران دارد. دیپلماسی یک بازوی نتیجه بخش است که می‌تواند مانع از زیاده خواهی سلطه گران گردد. از ابتدای شروع کار دولت کوشش بر آن بود تا بر اساس دکترین سیاست خارجی متوازن، منافع دنبال گردد.
در این میان نگاه به همسایگان و آسیا اولویت رویکرد تعاملی ایران می‌باشد. در مذاکرات اصل بر اجرای اسناد مبتنی بر سرعت و دقت عمل توامان است.
وی ادامه داد: ایران معتقد است در شرایط کنونی برای کاهش مناقشات بازگشت به مذاکرات احترام آمیز و تمرکز بر کارکرد آن است. نادیده انگاشتن توانمندی‌ها از سوی هر قدرتی می‌تواند دخالت در منطقه را افزایش دهد. ایران در صیانت از حاکمیت و تمامیت ارضی خود کوچکترین تردیدی نداشته و نخواهد داشت. امیدوارم این کنفرانس در تدوین قواعد در حوزه مذاکرات و دیپلماسی برآید.
ایران دیپلماسی را راه حل جنگ اوکراین می‌داند
مواضع ما در اوکراین بارها بیان شده است. بهانه‌ای که برخی کشورهای غربی به آن متوسل می‌شوند کاملا بی اساس است. ایران و روسیه همانند سایر کشورهای دیگر دارای همکاری‌های متنوع از جمله نظامی است. ما مخالف جنگ در اوکراین و هر جای دیگر در دنیا هستیم. ایران دیپلماسی را راه حل جنگ اوکراین می‌داند، ما در این جنگ در هیچ طرف جنگ نیستیم. در گفتگوی خودم با آقای بورل گفتم که رفتار شما غیرمنصفانه است. ایران ضمن توجه به ریشه جنگ اوکراین از تمامیت ارضی این کشور دفاع کرده و جدایی طلبی برخی از مناطق از اوکراین را به رسمیت نشناخته‌ایم.
اروپا از رفتار احساسی و به دور از عقلانیت فاصله بگیرد
از حدود دو ماه پیش همزمان با تحریکات خارجی و دامن زدن به اغتشاشت توسط مداخله گران خارجی از عواطف مردم در فوت یک دختر ایرانی، موضوع قرار دادن سپاه در لیست به اصطلاح تروریستی مطرح شد. در گفتگو با آقای بورل و مقامات اروپایی هشدار جدی داده شد که اگر در خصوص یک نهاد حاکمیتی ایران که نقش مبارزه با تروریست داشته، بخواهند اقدامی انجام بدهند پاسخ ایران موثر و سخت خواهد بود. قطعنامه‌ای که از منطق و از چارچوب حقوق بین‌الملل قویا فاصله دارد. دیروز در نشست غیرعلنی مجلس شاهد بودم فضا بسیار ملتهب است و آن‌ها به سمت تصمیمات قوی و بازدارنده بروند. ایران تاکید می‌کند که اروپا از رفتار احساسی و به دور از عقلانیت فاصله بگیرد. آنچه که امروز در اظهارات آقای بورل شاهد بودیم حاکی است که اروپا به سمت گام پرهزینه حرکت نکند و ما هم اعلام کردیم به آن‌ها که مذاکره و تعامل را بهترین گزینه می‌دانیم. اما در قبال هرگونه تصمیم دیگر اروپا پاسخ قاطع می‌دهیم.
توافق را در دسترس می‌بینیم
ما در دستگاه دیپلماسی پایبند به حل و فصل چالش‌ها از مسیر مذاکره هستیم و همچنان مذاکرات ما با طرف‌های غربی ادامه دارد. در بخشی از قطعنامه پارلمان اروپا هم درباره مذاکرات بندی مطرح شده بود که در همان جلسه از دستور خارج شد. ما مرحله‌ای از توافق را در چارچوب رفع تحریم‌ها مورد توجه قرار دادیم. تبادل پیام ما جریان دارد. در مقطعی طرف‌های غربی تصور می‌کردند اغتشاشات باعث ضعف ایران شده و ما از یکی دو خط قرمز خود فاصله گرفته و دستاوردی برای آنان داشته باشد. اما آمریکایی‌ها زودتر از اروپایی‌ها متوجه شدند که اتفاق خاصی نیفتاده و نخواهد افتاد و مجددا بر مسیر گفتگو تاکید کردند. ما برای رسیدن به توافق بدون نیاز به هرگونه گفتگو مستقیم با آمریکا اسناد را در اختیار داریم. اگر اراده‌ای در طرف آمریکایی وجود داشته باشد، ما توافق را در دسترس می‌بینیم. ما به دور از هیاهوها در هر میز مذاکره‌ای حضور داریم و در قالب گفتگوهای چندجانبه امیدواریم به نقطه توافق برسیم اما برنامه‌های دیگر و پلن دوم در دستور کار ایران قرار دارد.
همچنین در حاشیه این نشست و بازدید وزیر امور خارجه از اسناد تاریخی، نامه فیصل بن ترکی آل سعود به ناصرالدین شاه رونمایی شد که در آن به نام خلیج فارس اشاره شده است.
